In de nieuwe editie van de gastcolumn van de FW’er vertelt Ruud Leijendekkers MSc, fysiotherapeut, promovendus bij het Radboud universitair medisch centrum en winnaar van de Talma-Eykman scriptieprijs 2017 zijn verhaal en wat fysiotherapiewetenschap hem heeft gebracht.
In deze column geef ik een inkijkje in mijn prille maar bevlogen carrière als fysiotherapiewetenschapper. Naar aanleiding van het winnen van de Talma Eykman award 2017 voor de beste masterthesis van de opleiding klinische gezondheidswetenschappen (KGW) werd ik hiervoor door het bestuur van Scientia Fundus gevraagd.
Werkzaam als fysiotherapeut in het Radboudumc begon ik in 2013 aan de pre-master KGW. Ik had inmiddels 9 jaar ervaring als ziekenhuisfysiotherapeut op onder andere de klinische afdelingen orthopedie en traumatologie en binnen de poliklinische revalidatie van patiënten met een beenamputatie. Ondanks deze ervaring had ik het gevoel dat de zorg die ik leverde nog beter kon. Met het volgen van de (pre-)master KGW had ik primair als doel een betere fysiotherapeut te worden doordat ik in staat zou worden gesteld om mijn (klinische) ervaring beter te combineren met de laatste evidentie.
Met veel enthousiasme begon ik aan de pre-master. We waren een gezellige en gemotiveerde groep, wat inspirerend voor mij werkte. In het eerste semester van de pre-master moest er als individuele opdracht een case report geschreven worden. Ik koos ervoor om één van mijn patiënten binnen het Radboud Amputatie Team te volgen. Het betrof een 70-jarige man met traumatische transfemorale beenamputatie. Deze man had 52 jaar gebruik gemaakt van een kokerprothese maar had inmiddels zoveel koker gerelateerde problemen dat hij in aanmerking kwam voor een botverankerde (klik)prothese. In het case report beschreef ik gedetailleerd het revalidatietraject en de verandering in fysiek functioneren met een klikprothese ten opzichte van een kokerprothese. Tijdens het schrijven van dit case report kwam ik tot de ontdekking dat er relatief weinig literatuur was over patiënten met een botverankerde prothese en daarnaast ontbrak een goed overzicht van de beschikbare literatuur. Een gedetailleerde beschrijving van het revalidatieprogramma bleek eveneens een niche in de literatuur. Dit inspireerde mij om het case report te herschrijven zodat ik het kon publiceren. Het publiceren in een internationaal wetenschappelijk tijdschrift had wat meer voeten in de aarde dan ik vooraf had ingeschat. Het bleek dat een goed afgeronde opleidingsopdracht van een ander niveau was dan een publicabel stuk. Gelukkig kreeg ik goede begeleiding van mijn Radboudumc collega’s.
In masterjaar 1 moest er als individuele opdracht een systematic review geschreven worden. Een onderwerp hiervoor had ik snel gekozen. Uit mijn pre-master wist ik immers dat een overzicht van het effect van de botverankerde prothese op het fysiek functioneren ontbrak. Dit was opmerkelijk omdat de botverankerde prothese al sinds 1990 beschikbaar is voor mensen met een beenamputatie. Mensen komen in aanmerking voor zo’n prothese indien ze belemmerd worden in hun fysiek functioneren als gevolg van koker gerelateerde problemen. Tijdens het schrijven van mijn case report viel het tevens op dat fysiek functioneren op diverse manieren geëvalueerd werd door de verschillende onderzoeksgroepen. In mijn systematic review besloot ik om een overzicht te geven van het effect van een botverankerde prothese op het fysiek functioneren én van de gebruikte klinimetrie om fysiek functioneren te evalueren binnen deze populatie. Ondanks dat het publiceren van mijn case report een intensief traject was, besloot ik ook mijn review publicabel te maken. Gelukkig hoefde mijn review in mindere mate herschreven te worden dan het geval was bij mijn case report.
In masterjaar 2 stonden er twee individuele opdrachten op het programma. De eerste was het uitwerken van een onderzoeksvoorstel en de tweede het uitvoeren van het onderzoeksvoorstel. Ik besloot wederom de patiënt met een klikprothese centraal te stellen. Het schrijven van mijn case report was mede de reden om de zorg voor patiënten die een klikprothese kregen te veranderen. Vanaf 2014 zijn we de zorg systematischer gaan evalueren en registreerden we uitkomsten in een database. Deze, nog steeds groeiende database vormde de basis voor mijn afstudeerjaar. Het onderzoeksvoorstel wat ik schreef in het eerste semester was de voorbereiding voor mijn masterthesis én voor mijn derde publicabele stuk. Dit bestond uit de beschrijving van het studieprotocol voor een 5-jaar follow-up studie. Voor mijn masterthesis heb ik het gedeelte van het cohort beschreven waarvan ik een complete 1 jaar en/of 6 maanden follow-up had op het moment van afstuderen. Mijn masterthesis getiteld ‘Press-fit bone-anchored prosthesis: A prospective before-after study with one-year follow-up of patients with a lower extremity amputation’ werd bekroond met de Talma Eykman award voor de beste KGW masterthesis. Ik vond het een eer dat ik deze prijs mocht winnen en het was een mooie afsluiting van drie intensieve jaren.
Gedurende mijn opleiding tot fysiotherapiewetenschapper kwam ik er achter dat ik veel energie kreeg van het verdiepen in de literatuur en het schrijven van de verschillende manuscripten. Het feit dat in al mijn individuele producten één patiëntenpopulatie centraal stond, die ik bovendien wekelijks behandelde als fysiotherapeut, maakte het verdiepen nog meer de moeite waard. Mijn nieuw opgedane kennis kwam hierdoor direct terug in de dagelijkse praktijk zodat zowel mijn patiënten als mijn collega’s er de vruchten van plukten. Dit is mede te danken aan de opleiding KGW doordat deze goed aansluit bij de dagelijkse fysiotherapeutische praktijk. Deze studie veranderende mijn rol binnen het ziekenhuis en ik kreeg kansen om mezelf ook op andere vlakken te ontwikkelen. Zo mocht ik tijdens mijn eerste masterjaar spreken op een internationaal congres in Brisbane, Australië. Hierdoor kwam ik in contact met andere wetenschappers die zich bezig hielden met het thema ‘botverankerde prothese’. Dit leverde interessante en inspirerende gesprekken op en was tevens belangrijk voor de internationale samenwerking.
Ondanks dat het combineren van een opleiding, een baan en een gezin op sommige momenten best een uitdaging was, heeft de opleiding KGW mij veel gebracht. Ik heb me niet alleen kunnen ontwikkelen als fysiotherapiewetenschapper maar ook als mens. Het thema ‘botverankerde prothese’ heeft me niet meer los gelaten en inmiddels ben ik op dit thema aan het promoveren. De artikelen die ik schreef tijdens mijn studie zullen de eerste hoofstukken van mijn proefschrift vormen, wat natuurlijk een droomstart is van een promotietraject. Ook mijn masterthesis zal met geactualiseerde data, een onderdeel worden van mijn proefschrift.
Terugkijkend naar mijn ambities waarmee ik de opleiding KGW begonnen was, had ik nooit verwacht dat deze studie zou uitmonden in een promotietraject. Ik had ‘slechts’ als doel een betere fysiotherapeut worden. Wat mij betreft is de opleiding KGW echt ‘life-changing’.
Peer-reviewed publicaties
Leijendekkers RA, van Hinte G, Frölke JP, van de Meent H, Nijhuis-van der Sanden MW, Staal JB. Comparison of bone-anchored prostheses and socket prostheses for patients with a lower extremity amputation: a systematic review. Disabil Rehabil. 2017 Jun;39(11):1045-1058. doi: 10.1080/09638288.2016.1186752. Epub 2016 Aug 5.
Leijendekkers RA, Staal JB, van Hinte G, Frölke JP, van de Meent H, Atsma F, Nijhuis-van der Sanden MW, Hoogeboom TJ. Long-term outcomes following lower extremity press-fit bone-anchored prosthesis surgery: a 5-year longitudinal study protocol. BMC Musculoskelet Disord. 2016 Nov 22;17(1):484.
Leijendekkers RA, van Hinte G, Nijhuis-van der Sanden MW, Staal JB. Gait rehabilitation for a patient with an osseointegrated prosthesis following transfemoral amputation. Physiother Theory Pract. 2017 Feb;33(2):147-161. doi: 0.1080/09593985.2016.1265620. Epub 2017 Jan 3.
Frölke JP, Leijendekkers RA, van de Meent H. Osseointegrated prosthesis for patients with an amputation: Multidisciplinary team approach in the Netherlands. Unfallchirurg. 2017 Apr;120(4):293-299. doi: 10.1007/s00113-016-0302-1.
Leijendekkers RA, Hinte GV, Sman AD, Staal JB, Nijhuis-van der Sanden MWG, Hoogeboom TJ. Clinimetric properties of hip abduction strength measurements obtained using a handheld dynamometer in individuals with a lower extremity amputation. PLoS One. 2017 Jun 22;12(6):e0179887. doi: 10.1371/journal.pone.0179887. eCollection 2017.
Atallah R, Li JJ, Lu W, Leijendekkers R, Frölke JP, Al Muderis M. Osseointegrated Transtibial Implants in Patients with Peripheral Vascular Disease: A Multicenter Case Series of 5 Patients with 1-Year Follow-up. J Bone Joint Surg Am. 2017 Sep 20;99(18):1516-1523. doi: 10.2106/JBJS.16.01295.
Leijendekkers RA, Marra M, Ploegmakers M, Van Hinte G, Frölke JP, Van de Meent H, Staal JB, Hoogeboom TJ, Verdonschot N. Magnetic resonance imaging based three-dimensional muscle reconstruction of hip abductor muscle volume in a person with a transfemoral bone-anchored prosthesis: a feasibility study. Physiother Theory Pract. [Accepted]
Conference proceedings
Ruud A. Leijendekkers, Marco A. Marra, Marieke J.M. Ploegmakers, Gerben van Hinte, Jan Paul Frölke, Hendrik van de Meent, J. Bart Staal, Thomas J. Hoogeboom, Nico J.J. Verdonschot. Three-dimensional magnetic resonance imaging reconstruction of hip abductor muscle volume in a patient with a transfemoral prosthesis: a feasibility study. International Society for Prosthetics and Orthotics. Conference: ISPO World Congress 2017. Cape Town South Africa. Conference Publication: (var.pagings). paper number 087 (pp 53-54), May 2017. http://www.ispo2017.org/wp-content/uploads/2017/05/World-Congress-2017-Abstract-Book.pdf
Ruud A. Leijendekkers, Gerben van Hinte, J. Bart Staal, Jan Paul Frölke, Hendrik van de Meent, Maria W.G. Nijhuis-van der Sanden, Thomas J. Hoogeboom. One-year follow-up outcomes following lower extremity press-fit bone-anchored prosthesis surgery: a before-after study. International Society for Prosthetics and Orthotics. Conference: ISPO World Congress 2017. Cape Town, South Africa. Conference Publication: (var.pagings). paper number 088 (pp 55-56), May 2017. http://www.ispo2017.org/wp-content/uploads/2017/05/World-Congress-2017-Abstract-Book.pdf
Robin Atallah, William Lu, Jiao Jiao Li, Ruud Leijendekkers, Jan Paul Frölke, Munjed Al Muderis. Osseointegrated implants in patients with peripheral vascular disease: a case series of 4 patients. International Society for Prosthetics and Orthotics. Conference: ISPO World Congress 2017. Cape Town, South Africa. Conference Publication: (var.pagings). paper number 249 (pp 156), May 2017. http://www.ispo2017.org/wp-content/uploads/2017/05/World-Congress-2017-Abstract-Book.pdf
Ruud A. Leijendekkers, Marco A. Marra, Marieke J.M. Ploegmakers, Gerben van Hinte, Jan Paul Frölke, Hendrik van de Meent, J. Bart Staal, Thomas J. Hoogeboom, Nico J.J. Verdonschot. Three-dimensional magnetic resonance imaging reconstruction of hip abductor muscle volume in a patient with a transfemoral prosthesis: a feasibility study. Conference: World Confederation for Physical Therapy World Congress 2017. Cape Town, South Africa. Conference Publication: Number: RR-PO-16-16-SUN, July 2017. http://www.abstractstosubmit.com/wcpt2017/abstracts/
Overige publicaties
Charlotte Bockting, Gerben van Hinte, Shanna Bloemen, Ruud Leijendekkers. Fantoompijn na een beenamputatie. Nurse Academy, 2017 juni: volume 2. https://www.nurseacademy.nl/
Ria Nijhuis-van der Sanden, Frank Hofmans, Marlou Essink, Thomas Hoogeboom, Karin Felten-Barentsz, Ruud Leijendekkers, Hans Kerstens. Fysiotherapie in het Radboudumc: Regie bij de patiënt. FysioPraxis, 2017 juni: pp 18-21. https://www.kngf.nl/vakgebied/vakinhoud/fysiopraxis-juni-2017.html